शेतकऱ्यांसाठी केंद्र सरकारचा मोठा दिलासा आंतरराष्ट्रीय बाजारात खतांच्या किमती वाढत असताना, केंद्र सरकारने रब्बी हंगामासाठी P&K खतांवर 22,303 कोटी रुपयांच्या सबसिडीला मंजुरी दिली आहे. यामुळे युरियाच्या दरात कोणतीही वाढ होणार नाही. हा शेतकऱ्यांसाठी मोठा दिलासा आहे.
केंद्रीय मंत्री अनुराग ठाकूर यांनी गुरुवारी यासंदर्भात माहिती दिली. त्यांनी सांगितले की, या निर्णयामुळे शेतकऱ्यांना खत खरेदीवर होणारा अतिरिक्त खर्च वाचणार आहे. यामुळे शेती उत्पादन खर्चात घट होण्यास मदत होईल. यापूर्वी सरकारने रब्बी पिकांच्या एमएसपीमध्येही वाढ केली होती. यामुळे शेतकऱ्यांना त्यांच्या पिकांना चांगला भाव मिळेल. सरकारच्या या निर्णयांमुळे शेतकऱ्यांना आर्थिकदृष्ट्या चांगला आधार मिळेल.
1) मंत्रिमंडळाच्या बैठकीत घेण्यात आलेले महत्त्वाचे निर्णय*
केंद्रीय मंत्रिमंडळाने 25 ऑक्टोबर 2023 रोजी झालेल्या बैठकीत खतांच्या किमतीवरील अनुदान कायम ठेवण्याचा निर्णय घेतला. या निर्णयामुळे शेतकऱ्यांना परवडणाऱ्या किंमतीत खते मिळतील. युरियाच्या दरातही वाढ केली जाणार नाही. या बैठकीत उत्तराखंडच्या जमराणी धरण बहुउद्देशीय प्रकल्पाचा पंतप्रधान कृषी सिंचन योजना-त्वरित सिंचन लाभ कार्यक्रमांतर्गत समावेश करण्याचा निर्णय देखील घेण्यात आला. यामुळे उत्तराखंड आणि उत्तर प्रदेशातील शेतकऱ्यांना सिंचनाच्या सुविधा मिळतील. रब्बी हंगामासाठी पोषक तत्वावर आधारित अनुदान दिले जाणार आहे.
2) युरियावर सबसिडी कशी दिली जाणार?
केंद्रीय कृषी आणि शेतकरी कल्याण मंत्री अनुराग सिंह ठाकूर यांनी सांगितले की, रब्बी हंगामासाठी नायट्रोजनवर प्रतिकिलो 47.2 रुपये अनुदान दिले जाईल. हे अनुदान 1 ऑक्टोबर 2023 ते 31 मार्च 2024 पर्यंत लागू राहील. याव्यतिरिक्त, नायट्रोजन, फॉस्फरस, पोटॅश आणि सल्फरवर अनुक्रमे प्रतिकिलो 20.82 रुपये, 2.38 रुपये, 1.89 रुपये अनुदान दिले जाईल.
रशियाने भारताला डीएपीसारखी खते सवलतीच्या दरात देणे बंद केल्याने खतांच्या किंमतीत वाढ होण्याची शक्यता होती. मात्र, सरकारने अनुदान वाढवून ही शक्यता रोखली आहे.
रशियाच्या निर्णयामुळे खतांच्या किंमतीत वाढ होण्याची शक्यता होती रशिया हा भारताला खतांच्या आयातीचा प्रमुख देश आहे. गेल्या वर्षी रशियाने भारताला 30 दशलक्ष टन खत निर्यात केले होते. रशियाने डीएपीसारखी खते सवलतीच्या दरात देत होती. मात्र, रशिया-युक्रेन युद्धामुळे रशियाने भारताला डीएपीसारखी खते सवलतीच्या दरात देणे बंद केले आहे. त्यामुळे खतांच्या किंमतीत वाढ होण्याची शक्यता होती.
सरकारने अनुदान वाढवून खतांच्या किंमतीत वाढ रोखली. यामुळे युरियाच्या किमती नियंत्रणात राहतील. तसेच, नायट्रोजन, फॉस्फरस, पोटॅश आणि सल्फरवरही अनुदान वाढवले आहे. त्यामुळे या खतांचे दरही नियंत्रणात राहतील. शेतकऱ्यांना दिलासा सरकारने खतांच्या किंमतीत वाढ रोखण्यासाठी अनुदान वाढवले आहे. यामुळे शेतकऱ्यांना दिलासा मिळाला आहे. शेतकऱ्यांना खतांच्या खरेदीसाठी जास्त पैसे खर्च करण्याची गरज भासणार नाही.
