महाराष्ट्र राज्यातील शेतकऱ्यांच्या खात्यात पीक विमाचा २५ टक्के अग्रीम दिवाळीच्या आत जमा करण्याचा प्रयत्न आज कृषीमंत्री धनंजय मुंडे यांनी केला. २३ सप्टेंबर रोजी नागपूर महानगर आणि जिल्ह्याच्या भागात झालेल्या ढगफुटी सदृश्य पावसानंतर शेतीच्या नुकसानीचा आढावा घेण्याच्या उद्देश्याने ते आले होते. उपमुख्यमंत्री देवेंद्र फडणवीस यांच्या सूचनेनुसार या परिसरातील पाहणी त्यांनी केली. यापूर्वी दोन दिवसांपूर्वी मदत आणि पुनर्वसन मंत्री अनिल पाटील यांनी जिल्ह्याचा दौरा केला होता.
नागपूर जिल्ह्यात सोयाबीन पिकावर कीड व रोगाचा प्रादुर्भाव होत आहे, ज्यामुळे शेतकऱ्यांचे कितीही नुकसान झाले आहे. यासोबत, अतिवृष्टी व असलेल्या रासायनिक खताचा वापर केल्याने शेतकऱ्यांचे हानि झाले आहे. कृषीमंत्र्यांनी आज शेताच्या बांधावर भेट दिली आहे आणि अडयाळी, उमरगाव, पाचगाव, विरखंडी या गावांना अत्यंत महत्त्वाच्या प्रमुख गावांकिंवा भेटी दिली आहे. जिल्ह्यातील अनेक गावांमध्ये शेतकरी बांधवांनी विविध मागणी दिल्या आहेत, आणि कितीही ठिकाणी त्यांनी ताफा थांबवून पाहिली आहे.
जिल्ह्यात, सोयाबीन पिकाच्या मोठ्या प्रमाणात नुकसान झालेआहे. प्रत्येक ठिकाणीच्या शेतकऱ्यांनी ‘पिवळ्या मोझॅक व्हायरस’ ह्या रोगाच्या प्रादुर्भावाची माहिती दिली आहे. त्यानुसार, सोयाबीनच्या दाण्यांमध्ये भरले नसल्याचे शेतकऱ्यांनी सोयाबीन पिकाच्या प्रत्येक ठिकाणीच्या शेतकऱ्यांनी सांगितले आहे. साथमा, अतिवृष्टीमुळे काही ठिकाणी पूर्ण पिकाच्या पीकावर रोटावेटर फिरवले आणि ह्या प्रक्रियेची विवरणी शेतकऱ्यांनी सांगितली आहे.
आत्ता, कृषी मंत्र्याने शेतकऱ्यांना आश्वस्त केले आहे. त्यांनी सांगिले की, या वर्षी राज्यात १ कोटी ७० लाख शेतकऱ्यांनी विक्रमी पीक विमा काढला आहे आणि त्यामुळे आंतरपिकाच्या सुद्धा विमा काढण्यात आलेला आहे. महाराष्ट्र शासनाने एक रुपया शेतकऱ्याला भरायला सांगितला होता. आपल्याला जाण्याचं आहे की उर्वरित विम्याचा प्रीमियम शासनाने भरला आहे. या घडामोडीत, देशात हे पाहिले उदाहरण आहे. त्यामुळे ज्या शेतकऱ्यांचे नुकसान झाले त्यांच्या सर्वांना पीक विम्याच्या नुकसान भरपाईच्या देय रक्कमेची २५ टक्के रक्कम दिवाळीपूर्वी खात्यामध्ये मिळणार आहे. तसेच, ६५ मिलीमीटर पेक्षा अधिक सतत पाऊस झाल्यास, ज्या ठिकाणी पिकांच्या नुकसान झाले आहे, अशा ठिकाणी राज्य आपदा मदत निधी (एसडीआरएफ) आणि केंद्रीय आपदा मदत निधी (एनडीआरएफ) नियमानुसार शेतकऱ्यांना मदत करता येईल. ही मदत लवकरच दिली जाईल, हे अद्यतनपूर्ण आहे. उद्या मंगळवारी, राज्याच्या कॅबिनेट बैठकीमध्ये या विषयावर निर्णय घेतला जाईल, हे आहे त्याचं संकेत.
नागपूर जिल्ह्यात, अतिवृष्टीमुळे महसूल विभागातील ८२ मंडळांच्या पिकांवर फटका आला आहे. त्यातही, ६२ मंडळांच्या पिकांना अधिक नुक्सान झाले आहे. यासंदर्भातील महसूल व कृषी विभागाचा अद्यावत प्रस्ताव राज्य शासनाने मागितला आहे, त्याचे त्यांनी यावेळी सांगितले आहे.
या वर्षी, मदत देण्याच्या दृष्टीने राज्य शासनाने जून महिन्यात झालेल्या पिकाचे नुकसान विचारले आहे, ज्यात २१ दिवसांच्या कालावधीत पावसाचा खंड पडला आहे. त्या ठिकाणाचे नुकसान, विशेषत: नागपूर व विदर्भ या क्षेत्रातील अतिवृष्टीमुळे झालेले नुकसान, हे तीन घटकांमध्ये नुकसान भरपाई देण्याबाबत खूप गंभीरपणे विचार करत असून त्यांनी नागपूर जिल्ह्यातील शेतकऱ्यांना लवकरच तातडीने मदत करण्याच्या बाबतीत मुख्यमंत्री आणि दोन्ही उपमुख्यमंत्रींसोबत अत्यंत गंभीर विचार करण्याचा निर्णय घेतला आहे, असे शेतकऱ्यांशी संवाद साधताना सांगितले आहे.
कुही तालुक्यातील विरखंडी या गावातील शेतकरी दिनेश पडोळे यांनी आपल्या शेतामध्ये बोगस रासायनिक खते वापरल्यामुळे पऱ्हाटीवर झालेल्या अनिवार्य परिणामाची प्रत्यक्ष पाहणी केली. त्यांनी कोणत्या रासायनिक खताचा वापर केला.त्यामुळे नुकसान कशाप्रकारे झाले? त्याचा तपास घेण्याबाबत, त्यांनी जिल्हाधिकाऱ्यांना सुचवले आहे.
दौऱ्यामध्ये, खासदार कृपाल तुमाने, आमदार टेकचंद सावरकर, आमदार राजू पारवे, जिल्हाधिकारी डॉ. विपीन इटनकर, जिल्हा परिषदेचे मुख्य कार्यकारी अधिकारी सौम्या शर्मा, विभागीय कृषी अधीक्षक मिलिंद शेंडे, आणि जिल्हा अधीक्षक कृषी अधिकारी रवींद्र मनोहरे यांसह महसूल व कृषी विभागाचे अधिकारी एकत्र उपस्थित होते.
